Aşı Takvimi

Bebeklik aşıları, ebeveynlerin düzenli olarak takip etmesi gerekenlerden biri. Bebeklik çağı aşıları için düzenli olarak bebeğinizi götürdüğünüz sağlık uzmanı da size bilgi verecektir. Ancak bebek aşı takvimine hakim olmanız olası bir eksikliğin ya da tekrarın önüne geçebilir. Temkinli ve bilinçli olmak üzere bebeklikte yapılan aşılar hakkında bilgi edinmek önemlidir. Peki, aşı tam olarak nedir ve neden önemlidir?

Aşı Nedir ve Neden Önemlidir?

Aşı, genellikle zayıflatılmış veya öldürülmüş mikroorganizmaların veya mikroorganizmanın bir parçasının vücuda verilmesiyle bağışıklık sisteminin bu mikroorganizmaya karşı korunmasını sağlayan bir tıbbi üründür. Aşılar, vücuda zarar vermeden, bağışıklık sisteminin belirli bir hastalığa karşı direnç geliştirmesine yardımcı olur. Bu şekilde, bağışıklık sistemi, gerçek bir enfeksiyon durumunda hastalığa karşı daha hızlı ve etkili bir şekilde tepki verebilir. Aşılar, bireyleri ve toplumları bulaşıcı hastalıklara karşı korumak için yaygın bir şekilde kullanılmaktadır.

Aşı, insanlığın kendi devamlılığını sağlamak üzere geliştirdiği en önemli buluşlardan biridir. Salgınlardan korunmak üzere aşıların etkileri kanıtlanmıştır. Bu doğrultuda ülkelerin hükümetleri, bebek ve çocuklara uygulanacak aşılarla ilgili bazı yasal düzenlemeler yapar. Ülkemizde de bebekler için aşı takvimi uygulaması dahilinde yapılan aşılar söz konusudur.

Bebek Aşı Ayları

Bebeğinizi hastalıklardan korumak adına, doğumdan itibaren bebeğinizin aşılarını eksiksiz yaptırmalısınız. Bebeğinizin vücuduna bağışıklık sağlanması istenilen hastalığın bakterisi/virüsü ufak dozlarda bebek aşı takvimine uygun olarak verilecektir. Böylece takip edeceğiniz bebeklerde aşı listesi sayesinde, bebeğinizin bu hastalıklara karşı antikorlar üretmesi sağlanacaktır. Bebeğiniz hayatının bir döneminde o bakteri veya virüs ile karşılaştığında o hastalığa karşı savunma mekanizmasına sahip olacaktır. 

Türkiye’de Sağlık Bakanlığı’nın belirlemiş olduğu aşı takvimi doğumdan sonraki 14 yılı kapsamaktadır. Aşılarınızı, aşı takvimine uygun bir şekilde, bağlı olduğunuz aile sağlığı merkezlerinde ya da takibinde olduğunuz sağlık profesyonelinin desteği ile yaptırabilirsiniz. Peki, bebeklerde aşı zamanları nelerdir?

Bebek Aşı Zamanları

Doğumdan hemen sonra yapılan bebeklik aşıları ve aşı listesi ebeveynlerin mutlaka dikkate alması gereken bir konudur. Bu konuda Sağlık Bakanlığı’na bağlı uzmanların da sizinle iletişime geçmesi gerekir. 

Bebeğiniz aşı takvimi çizelgesine göre doğumdan hemen sonra Hepatit B aşısının ilk dozunu olur. Hepatit B, sarılık olarak da bilinen karaciğer üzerinde oluşan bir hastalıktır. Yenidoğan döneminde bu hastalığa geçici olarak maruz kalan bebek sayısı fazladır. Düzenli bakım ve tedavinin ardından sağlıklarına hızlı bir şekilde kavuşurlar. 2 kg’ın altında doğan bebeklerin aşıları bir süre geciktirilebilir. Konuya ay ay bebek aşı takvimi ekseninde bakalım.

Bebeklerde Aşı Yaptırmadan Önce Dikkat Edilmesi Gerekenler

Bebeğinizi aşılamadan önce, sürecin sorunsuz ve güvenli bir şekilde ilerlemesini sağlamak için akılda tutulması gereken birkaç önemli faktör vardır. Öncelikle ve en önemlisi, bebeğinizin sağlık geçmişini ve aşılamayı etkileyebilecek olası alerjileri veya tıbbi durumları tartışmak için çocuk doktorunuza danışın. Aşılama sırasında bebeğinizin sağlıklı olduğunu doğrulamak çok önemlidir; Bebeğinizin ateşi varsa veya hastalık yaşıyorsa, doktorunuz aşıyı ertelemeyi önerebilir. Hangi aşıların ne zaman yapılacağını anlamak için önerilen aşılama programını öğrenin, çünkü zamanında aşılama çocuğunuzu ciddi hastalıklardan korumanın anahtarıdır. Bebeğinizin aşılara karşı yapmış olabileceği önceki reaksiyonları takip edin ve sağlık uzmanınızı bilgilendirin.

Yeni Doğan Bebekler İçin Aşının Önemi?

​​Aşı yeni doğan bebeklerin sağlığının korunmasında çok önemli bir rol oynar. Bir bebek dünyaya geldiği andan itibaren bağışıklık sistemi hala gelişmeye devam eder ve özellikle enfeksiyonlara ve hastalıklara karşı savunmasızdır. Aşılar, bebeğin vücudunu bir virüsün veya bakterinin küçük, zararsız bir kısmına maruz bırakarak bu savunmayı güçlendirmeye yardımcı olur ve bağışıklık sisteminin gelecekte maruz kalırsa hastalığı etkili bir şekilde tanımasını ve savaşmasını sağlar. Önerilen aşılama programını takip ederek, ebeveynler bebeklerini kızamık, çocuk felci, boğmaca ve hepatit gibi potansiyel olarak ciddi hastalıklardan koruyabilirler. Dahası, “zamanında aşı” sadece bireysel çocuğu korumakla kalmaz aynı zamanda toplum içinde bulaşıcı hastalıkların yayılmasını azaltır. Yenidoğan bebeğinizin önerilen tüm aşıları zamanında olmasını sağlamak, uzun vadeli sağlıklarını ve refahlarını geliştirmek için atabileceğiniz en önemli adımlardan biridir.

Yeni Doğan Bebek Aşı Takvimi

Yeni doğan bebek aşı takvimi, bebeğinizin sağlıklı büyümesi için hayati öneme sahiptir. Bebeklikten itibaren yapılan aşılar, çocuğunuzu ciddi hastalıklardan koruyarak bağışıklık sistemini güçlendirir. Yenidoğan bebek aşı takvimi doğumdan hemen sonra Hepatit B aşısı ile başlar ve ilk yıl boyunca düzenli aralıklarla devam eder. Özellikle 3 aylık bebek aşı takvimi kritik bir dönemdir; bu dönemde DaBT-İPA-Hib (Difteri, Boğmaca, Tetanos, Çocuk Felci ve Hemofilus influenza tip b) ve Konjuge Pnömokok aşılarının ikinci dozları uygulanır. 3 ay aşısı olarak bilinen bu aşılar, bebeğinizi hayatı tehdit eden enfeksiyonlardan korur. Yenidoğan aşı takvimi kapsamında 2025 yılı için güncellenen ulusal aşı şeması, Sağlık Bakanlığı tarafından ücretsiz olarak sunulmaktadır ve her bebeğin zamanında aşılanması büyük önem taşımaktadır.

2025 Bebek Aşı Takvimi

Yenidoğan bebeklerde doğumdan hemen sonra uygulanan bazı aşılar vardır. Bunlar, Sağlık Bakanlığı tarafından belirlenmiştir. 1 ay bebek aşıları içinde bu yenidoğan aşıları da vardır. Buna ek olarak yine sağlık uzmanlarının vereceği bilgilerle 1.ay aşı takvimi belirlenir. Bu dönemde aşı takvimine uygun olarak Hepatit B aşısının ikinci dozu uygulanır.

Bebek aşı takvimi, çocuğun uzun sağlıklı bir yaşam sürmesi için vazgeçilmez bir yol haritasıdır. Yeni doğan bebek aşı takvimini eksiksiz uygulamak, bebeğinizi difteri, boğmaca, tetanos, çocuk felci, kızamık gibi önlenebilir hastalıklardan korur. 3 aylık bebek aşı takvimi ve sonrasındaki dozların zamanında yapılması, aşıların etkinliği açısından kritik öneme sahiptir. Bebeklikten itibaren yapılan aşılar sayesinde toplumsal bağışıklık sağlanır ve hastalıkların yayılması önlenir. Aşı randevularınızı aksatmadan, çocuğunuzun sağlık kontrollerini düzenli yaptırarakonun sağlıklı büyümesine katkıda bulunabilirsiniz.

Bebeklerde İlk 6 Ay Aşıları

• Menenjit Aşısı: Bebeklere 2, 4 ve 6 aylıkken menenjit aşısı yapılır. 2 ay bebek aşıları kapsamında olan menenjit aşısının yapılması çok önemlidir. 
• Üçlü Aşılar: Bebek rutin kontrolü sırasında bebeğinizin 3 farklı aşı olması bilgisi zaten size verilir. Bunlar ise BCG (verem aşısı), KPA ve 5’li karma aşı’dır. BCG, yani verem aşısı, tüberküloza sebep olan mikroorganizmaya bağışıklık sağlanması için uygulanır. Bazı bebeklerde aşı yapılan yerde ufak bir iz oluşabilir. Karma aşının içeriğinde ise difteri, aselüler boğmaca, tetanoz, inaktif polio ve hemofilus influenza tip B aşısı içermektedir. Bebeğiniz difteriye, yeni doğan tetanozuna ve aselüler boğmacaya karşı antibadiler üretecektir. 
• Çocuk Felci Aşısı: İnaktif polio aşısı, çocuk felci aşısıdır. 
• HİB Aşısı: Hib, yani hemofilus influenza tip B aşısı, bebekleri menenjite karşı korumak için uygulanan bir aşıdır. 
• KPA Aşısı: KPA, konjuge pnömokok aşısı ile bebeğiniz pnömokok bakterisinin sebebiyet verdiği menenjit, orta kulak iltihabı ve zatürreye karşı bağışıklık kazanır. 
• Tüberküloz: 3 ay bebek aşıları içinde tüberküloz önemlidir. Tercihen bebeğin üçüncü ayında yapılır. Ama altıncı ayında da tüberküloz testi (PPD) yapılmadan aşı uygulanabilir. 

Bebek 3 ay aşıları hakkında mutlaka sağlık uzmanından detaylı bilgi almak gerekir. Ülkemizde bebeklik çağı aşıları aile hekimleri tarafından takip edilmektedir. Bağlı olduğunuz aile hekimliği merkezinden bilgi alabilirsiniz.

3 Ay Bebek Aşıları

3 aylık bebek aşı takvimi, bebeğinizin bağışıklık sistemini güçlendiren kritik bir dönemdir. 3 ay aşısı kapsamında DaBT-İPA-Hib-HepB (6’lı karma aşı) ve Konjuge Pnömokok Aşısı’nın ikinci dozları uygulanır. Bebek aşı takvimindeki bu aşılar, hayati tehlike oluşturabilecek enfeksiyonlara karşı koruma sağlar ve mutlaka zamanında yapılmalıdır.

DaBT-İPA-Hib-HepB (6’lı Karma Aşı) – 2. Doz
Bu kombine aşı, tek enjeksiyonla 6 farklı hastalığa karşı korur: Difteri (boğaz iltihabı ve solunum yetmezliği), boğmaca (şiddetli öksürük ve bebeklerde solunum durması), tetanos (kas spazmları ve çene kilitlenmesi), çocuk felci (kalıcı felç riski), Hemofilus influenza tip b (menenjit ve zatürre) ve Hepatit B (karaciğer iltihabı, siroz riski). 3 aylık bebek aşı takvimi içindeki bu doz, bebeğinizin bu ciddi hastalıklara karşı bağışıklık geliştirmesi için gereklidir.

Konjuge Pnömokok Aşısı (KPA) – 2. Doz
Pnömokok bakterisinin neden olduğu menenjit, kan zehirlenmesi, zatürre ve orta kulak iltihabına karşı koruma sağlar. Özellikle 2 yaş altı bebeklerde bu bakterinin yol açtığı hastalıklar, kalıcı işitme kaybı veya beyin hasarı gibi ciddi komplikasyonlara neden olabilir. KPA aşısı, pnömokokun en tehlikeli 13 tipine karşı etkili koruma sağlar.

4 Ay Bebek Aşıları

4 ay bebek aşıları için belirlenmiş bir aşı yoktur. Ancak bu ilk altı ayda uygulanması ihmal edilmiş aşılar sağlık uzmanına danışarak uygulanabilir. Bebek 4 aşıları için bebeğinize Sağlık Bakanlığının verdiği aşı takvimine bakmanız gerekir. 4 ay aşısı nerden yapılır, sorusunun yanıtı aşıya göre değişir. Bu konuda da yine aşıyı yapacak olan sağlık uzmanı bilgi verecektir. 4.ay aşı takvimi, daha çok önceki aşıların ikinci dozlarını kapsayabilir. Bebek verem aşısı dışındaki bir önceki aşılarının ikinci dozlarını bu evrede alabilir. 5’li karma aşı ve KPA aşıları da uygulanabilir.

5 Ay ve 6 Ay Bebek Aşıları

5 ay bebek aşıları da benzer şekildedir. 6 ay bebek aşıları ise yine bakanlığın verdiği öngörüye göre yapılır. 6 ay aşıları içinde önceki ayların tekrarlanan dozları olabilir. 

• Hepatit B’nin üçüncü dozu da 6 ay aşıları içindedir. 
• 6 ay bebek aşıları konusunda Hepatit B aşısının üçüncü dozunu, dördüncü ayda uygulanan 5’li karma aşının tekrarını atlamamak gerekir. 
• Bebek 6 ay aşıları içinde KPA aşılarının üçüncü dozları da var. 
• Bebek altıncı ay aşılarında kendisi için çok da yeni olmayan bir aşı ile tanışır. OPA, daha önceden ve bu ayda da olduğu İPA, yani, inaktif polio aşısı ağızdan damla olarak tekrar verilir. Böylece aşı takvimi için ilk 6 ay tamamlanmış olur.
• Pnömokok aşısı da ilk altı ayda yapılır. ​​Bebeklere 2, 4 ve 6 aylıkken 3 aşı, bir yıl sonra ise aşının birinci tekrarı yapılır.

12 Ay Bebek Aşıları

On ikinci ay aşı takvimi, yeni aşılar içerir. Bu dönemde aşıları takip etmek önemlidir. 

• Bebeğiniz KPA’nın son ve rapel dozunu alacaktır. Bu ayda yeni bir aşı ile daha karşılaşacak olan bebeğinize KKK, kızamık – kızamıkçık – kabakulak aşısı yapılır. 
• Su çiçeği aşısı da bebeğinize bu ayda uygulanır. ​​Kızamık, kızamıkçık, kabakulak karma aşısının 1 yaşında yapılması gerekir. Tekrarı ise 5 yıl sonra uygulanır. Eklemek gerekir ki; su çiçeği, aşı ile korunabilen bir hastalıktır ve bir yaşın üzerindeki çocuklara yapılmalıdır ve uygulaması, deri altındadır.  18 Ay Bebek Aşıları

18 ay bebek aşıları bebeğin artık aşının bilincine varması ile uygulaması zor aşılardır. Ancak aşılar sağlık uzmanın belirttiği evrelerde uygulanmalıdır. 18. ay aşı takvimi, 5’li karma aşı’nın son ve rapel dozu ile başlar. Bir sene önce yapılmış olan OPA’nın ikinci dozu uygulanır ve ilk olarak Hepatit A aşınızın ilk dozu vurulur. Daha önceden Hepatit B aşısı olan bebeğiniz hepatit hastalığının farklı bir formu olan hepatit A’ya karşı da bağışık kazanır.

24 Ay Bebek Aşıları

Hepatit A aşısının 2 yaşından sonra yapılması gerekir. Bazı sağlık uzmanları 18. ayda da yapılabileceğini söyler.  Aşı, 6 ay ara ile 2 doz halinde uygulanır. 24.ay aşı takvimi içinde sadece Hepatit A aşısının ikinci dozu vardır. Aşı takvimi bebeklikten sonra da devam eder. Çocukluk çağı aşıları da vardır. Bunların bazıları Sağlık Bakanlığı tarafından yapılırken bazıları özel olarak yapılmaktadır. Bebeklerin aşılarının takibi son derece önemlidir. Diğer yandan bebeğin anne sütü ile beslenmesi, sevgi ve ilgi görmesi de temel konular arasındadır. Bebeğinizi anne sütünden zengin beslemek üzere emzirmeye yardımcı ürünlerden de destek alabilirsiniz. Doğru sağlık takibi, aşı takibi, anne sütü ve ilgi ile onun hayatının bu ilk zamanlarını güvenle geçirmesine eşlik edebilirsiniz.

Yeni Doğan Aşı Takvimi Hakkında Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

Bebek Aşılarının Yan Etkileri Var mı?

Aşılar güvenlik açısından kapsamlı bir şekilde test edilirken ve bebekleri ciddi hastalıklardan korumak için gerekli olsa da, bazı bebekler aşılamadan sonra hafif ve geçici yan etkiler yaşayabilir. Yaygın reaksiyonlar arasında enjeksiyon bölgesinde hafif kızarıklık veya şişlik, hafif ateş, huzursuzluk veya iştahta azalma bulunur. Bu semptomlar tipik olarak bir veya iki gün içinde kendiliğinden düzelir ve bebeğin bağışıklık sisteminin aşıya yanıt verdiğinin işaretleridir. Ciddi yan etkiler oldukça nadirdir, ancak nefes almada zorluk, yüksek ateş veya uzun süreli ağlama gibi olağandışı bir şey fark ederseniz, derhal çocuk doktorunuza danışmanız önemlidir.

Aşı Takvimini Kaçırırsanız Ne Olur?

Aşı takviminde bazen gecikmeler yaşanabilir ve bu durumda endişelenmek yerine sağlık uzmanına danışmak en doğru adımdır. Kaçırılan aşılar genellikle telafi edilebilir ve çocuğun bağışıklığının korunması için uygun bir plan yapılır. Önemli olan, bu süreci ertelemeden bir uzmanla görüşerek aşıların en kısa sürede tamamlanmasını sağlamaktır.

Özel Olarak Yapılan Aşılar Hangileridir?

Özel olarak yapılan en yaygın aşılardan bazıları arasında difteri, tetanoz ve boğmacaya karşı koruyan DTaP aşısı; Haemophilus influenzae tip b enfeksiyonlarına karşı koruma sağlayan Hib aşısı; ve pnömoni ve menenjit gibi pnömokok hastalıklarının önlenmesine yardımcı olan pnömokok konjugat aşısı bulunur.

Aşılar Hangi Bölgeden Yapılır: Koldan mı, Bacaktan mı?

Tipik olarak, bebekler için aşılar çocuğun yaşına ve aşı türüne bağlı olarak kol veya bacakta verilir. Yeni doğanlar ve küçük bebekler için aşılar en sık uyluğun dış orta kısmında bulunan anterolateral uyluk kasında uygulanır. Bu bölge, aşının daha iyi emilmesini sağlayan ve sinirlerin veya kan damarlarının yaralanma riskini en aza indiren büyük bir kas kütlesi sunduğu için tercih edilir. Bebekler büyüdükçe, genellikle 1 yaş civarında ve sonrasında, üst kolun deltoid kasında aşılar verilebilir. Bu alan, artan kas gelişimi nedeniyle daha büyük çocuklar için daha erişilebilir ve uygundur.