Anne Sütünde Gaz Yapan Yiyecekler

Emziren anneler için hem gebelik döneminde hem de doğumdan sonra gaz yapan yiyecekler endişe vermektedir. Bir yandan anne sütünün kalitesini arttırmaya çalışırken bir yandan da anne ve bebekte gaz sorunlarının ortaya çıkmaması için dikkat edilmesi gerekenler oldukça fazla olabiliyor. Birçok açıdan annenin beslenmesi sağlık açısından büyük önem taşıyor. Emzirirken tüketilen her besin maddesindeki unsurlar emzirme ile bebeğe geçer. Bu nedenle bebeğini sağlıklı bir şekilde beslemek isteyen anneler emzirirken gaz yapan yiyeceklerden uzak durmalıdır.

Emziren Anneye Gaz Yapan Yiyecekler Nelerdir?

Peki emziren anneler hangi besinlerden uzak durmalı? En başta şunu belirtmekte fayda var ki her bünye birbirinden farklıdır. Anne ve bebek arasındaki ilişki de kendine özel ve biriciktir. Bu nedenle birçok besin grubu için genelleme yapmak çok da mümkün değildir. Bazı yiyeceklere yönelik toleransınız oldukça yüksek olabilirken bazı yiyecekler sindirim sistemi açısından anne ve bebek için zorlayıcı olabilmektedir. Bir yandan anne sütünü arttırırken bir yandan da tükettiğiniz besinlerin bebeğinizde gaz yapmamasına dikkat etmeniz önemlidir. Peki, emziren annelere gaz yapan yiyecekler nelerdir?

• Lahana, karnabahar, brokoli, brüksel lahanası gibi kış sebzeleri
• Taze fasulye, kuru fasulye, nohut, mercimek, kuru börülce
• Soğan ve sarımsak
• Turp ve turp türleri
• Haşlanmış mısır
• Haşlanmış yumurta
• Süt ve süt ürünleri (özellikle laktoz intoleransı olanlarda)
• Karbonatlı içecekler ve gazlı içecekler
• Fındık ve fıstık gibi kuru yemişler
• Kabuklu deniz ürünleri (midye, istiridye gibi)

Bu yiyecekler, sindirim sistemindeki bakteriler tarafından fermente edildiğinde gaz oluşumuna neden olanlardır. En yaygın şekilde insan sindirim sisteminde bu besinlerin gaz yaptığı görülür. Ancak, her bireyin sindirim sistemi farklı olduğu için, herkesin bu yiyeceklere farklı tepkileri olabilir. Ayrıca, kişinin sindirim sistemi alışkın olduğu yiyeceklere bağlı olarak da değişebilir. Örneğin her yemekte mutlaka pişmiş soğan tüketen bir anne ile çok nadiren bunu tüketen bir annenin bedeni aynı tepkiyi vermeyebilir. 

Emziren Anneler Beslenmede Nelere Dikkat Etmeli?

Emziren annelerin beslenmede dikkat edeceği bazı konular var. Çünkü burada hem anne sütünün miktarı ve kalitesi hem de annenin güçlenmesi için beslenme çok önemli bir konu haline geliyor. Pek çok besin anne için değerli ama aynı zamanda pek çok besinde gaz yapıyor. Peki, ne yemeli ya da nasıl yemeli? Size yardımcı olacak temel noktaları listeledik.

• ​​Meyve ve Sebzeler

Anne sütünde gaz yapan besinler denince akla hemen bazı sebzeler ve meyveler gelir. Lahana, sarımsak, soğan, brokoli, karnabahar, salatalık gibi pek çok sebze ve meyve gaz yapması ile ünlüdür. Diğer yandan aynı sebze ve meyveler, hem anne için çok faydalıdır hem de bebeğe verilecek sütün kalitesini artırır. Peki, ne yapmak gerek? İşte tam da burada bu sebze ve meyveleri yeterince tüketirken onları gaz konusunda daha masum bir hale getirmek önem kazanıyor. Kereviz, karnabahar, brokoli, sarımsak, soğan gibi sebzeleri pişirmek onların gaz konusunda etkinliğini bir parça azaltabilir. Çiğ tüketmek çok daha fazla gaz yapacaktır. Meyveler için de aynı tekniği kullanabilirsiniz. Zaten kadim Anadolu bilgeliği de yeni doğum yapan anneye hoşaf verme geleneğini boşuna bugüne taşımamış.

• Baklagil Tüketiminde Dikkatli Olun!

Bilindiği üzere kuru fasulye, nohut, mercimek, barbunya gibi baklagiller gaz yapar. Yine sebze ve meyvelerde olduğu gibi bunlar içerdikleri folik asit, demir ve diğer minerallerle çok güçlü besinlerdir. Onlardan vazgeçmeden onlardan faydalanarak gaz yapma olasılığını azaltmak en iyisidir. Pişirmeden bir gece önce soğuk suda bekletme yöntemi bu durumda çok etkilidir. Suda beklemiş ve şişmiş olan baklagilleri bir taşım suda kaynatmak ve o suyu dökmek de işe yarar. Pişerken içine defne yaprağı atmak da etkili olabilir. İyi pişmiş olmaları da önemli bir detaydır. Bir de baklagilleri doğumdan birkaç hafta sonra tüketmeye başlamak daha iyi bir seçimdir. Çünkü özellikle sezeryan doğumdan hemen sonra gaz sancısı rahatsız edici olabilir.

• Kafeinli ve Asitli İçecekler

Çay ve kahve tüketimi bebeklerde gaz sorunlarına neden olabilir. Ayrıca kafein tüketimi uykusuzluğa da neden olmaktadır. Kafein içeren besinler yerine daha çok su tüketmelisiniz. “tam bir kahve veya çay tutkunuyum ve kahvesiz yapamam” diyorsanız içtiğiniz kahveden fazla su için. Örneğin bir fincan Türk kahvesinin yanında büyük bir bardak su içmelisiniz.

• Süt Ürünlerine Dikkat Edin!

İnek sütündeki proteinler emzirme yoluyla bebeğe geçerek bebekte gaz sancısına neden olabilir. Bebeğiniz inek sütü nedeniyle gaz sancısı çekiyorsa yoğurt tüketmeyi tercih edebilirsiniz. Aslında özellikle yeni doğum yaptığınız ilk üç ay boyunca inek sütü yerine yoğurt, kefir gibi süt ürünlerini tercih etmeniz önerilir.

• Et / Balık / Tavuk Tüketirken Bunlara Dikkat Edin!

Anne sütüne gaz yapan besinler denilince kırmızı et ve beyaz et akla gelmez. Zaten gaz yapma etkileri zayıftır. Ancak bu besinleri yeterince ve doğru şekilde tüketmek önemlidir. Örneğin tavuk, çok beklemiş olursa ve bazen de tavuk kıyması gibi çok fazla işlemden geçerse sağlık sorunlarına neden olabilir. Balık da yine taze olmalıdır. Etin sindirimi nispeten zor olduğu için küçük parçalara ayrılması ve yavaş yenmesi önemlidir.

Yeni Doğan Bebeğe Gaz Yapan ve Yapmayan Yiyecekler Arasındaki Farklar

Yeni doğan bebeklerde gaz sorununun ana sebeplerinden biri, annenin beslenme düzeninde yer alan yiyeceklerdir. Gaz yapan yiyecekler genellikle lif oranı çok yüksek, bağırsakta fermente olan veya sindirimi zor besinlerdir. Örneğin, lahana, brokoli, kuru fasulye, nohut, mercimek gibi baklagiller, soğan, sarımsak, asitli içecekler ve çiğ turpgiller bu grupta yer alır. Bu gıdalar anne tarafından tüketildiğinde, sindirim sırasında ortaya çıkan gaz bileşenleri anne sütüyle bebeğe geçebilir ve kolik benzeri sancılara yol açabilir. Gaz yapmayan yiyecekler ise sindirimi kolay, düşük lifli veya pişirilerek yumuşatılmış besinlerdir. Kabak, patates, havuç, pirinç lapası, elma püresi ve taze maydanoz gibi besinler buna örnektir. Burada önemli fark, gaz yapan yiyeceklerin bağırsakta daha uzun süre sindirilmesi ve daha fazla gaz üretmesi, gaz yapmayanların ise midede ve bağırsakta daha çabuk parçalanarak sorun yaratmamasıdır. Ayrıca pişirme yöntemleri de bu farkı derinleştirir; buharda pişirme ve haşlama gaz oluşumunu azaltırken, kızartma gibi yöntemler sindirim yükünü artırır. Dolayısıyla, bebeğin erken dönemde gaz sorunu yaşamaması için annenin bu farkları bilmesi ve beslenme planını buna göre düzenlemesi gerekir.

Emziren Anne Gaz Yapmayan Yemek Listesi (Lohusa Uyumlu)

​​Emzirme döneminde annenin tükettiği her besin, doğrudan olmasa da dolaylı olarak anne sütü aracılığıyla bebeğe etki eder. Bu süreçte tercih edilen besinlerin hafif, sindirimi kolay ve gaz oluşumunu tetiklemeyen gıdalar olması önemlidir. Gaz yapmayan yemekler genellikle haşlama veya buharda pişirme yöntemiyle hazırlanan sebzeler, iyi pişmiş tahıllar ve hafif protein kaynaklarıdır. Kabak, havuç, kabuğu soyulmuş patates, pirinç çorbası ve yeşil mercimek yerine kırmızı mercimek çorbası gibi hafif baklagiller bu dönemde rahatlıkla tüketilebilir. Ayrıca annenin su tüketimi artırması, sindirim sistemini destekleyerek gaz oluşumunu azaltır. Fermente ürünlerden yoğurt ve kefir, bağırsak florasını düzenler ve hem annenin hem de bebeğin sindirim rahatlığını sağlar. Balık, tavuk gibi düşük yağlı protein kaynakları da lohusa döneminde öncelikli olarak tercih edilmelidir. Baharat tüketimine dikkat etmek, acı ve soğan gibi ağır kokulu besinlerden uzak durmak, sindirim üzerindeki yükü hafifletir. Böylece anne sütü kalitesi korunur, bebekte gaz sancısı riski en aza iner. Dengeli, taze ve doğal içerikli öğünler sayesinde anne de bu özel dönemde enerji seviyesini yüksek tutabilir.

Gaz Yapmayan Lohusa Yemekleri Örnekleri

Lohusa döneminde gaz yapmayan yemekler, annenin hem süt kalitesini hem de bebeğin konforunu olumlu etkiler. Örneğin, sebze püresi ile hazırlanmış yumuşak çorbalar, sindirimi kolaylaştırarak gaz problemi riskini azaltır. Fırında pişirilmiş kabak, zeytinyağlı semizotu veya haşlanmış brokoli gibi sebze yemekleri, hafif ve besleyici olmaları açısından uygundur. Kahvaltılarda haşlanmış yumurta, beyaz peynir ve taze nane eşliğinde tam buğday ekmeği sağlıklı bir başlangıç sağlar. Ara öğünlerde ev yapımı yoğurt ile muz karışımı veya düşük asitli meyve kompostoları tercih edilebilir. Etli yemeklerde dana eti yerine tavuk veya balık kullanmak, sindirimi kolaylaştırırken protein ihtiyacını karşılar. Pirinç pilavı, kabuksuz elma püresi, balkabağı çorbası gibi yemekler hem yumuşak yapısıyla hem de hafif aromalarıyla lohusa beslenmesine uygundur. Yemeklerde fazla yağ kullanmamak, kızartmalardan tamamen uzak durmak ve baharatı minimal seviyede tutmak da gaz oluşumunu önlemeye yardımcı olur. Bu şekilde planlanmış bir beslenme programı, bebeğin sancısız bir sindirim süreci yaşamasını sağlarken, annenin doğum sonrası toparlanma sürecini hızlandırır. Özellikle ilk 3 ay, bu özenli beslenme rutini kritik bir öneme sahiptir.

Yeni Doğan Bebeğe Gaz Yapmayan Yiyecekler

Gaz yapmayan yiyecekler, anne sütü aracılığıyla bebeğe daha huzurlu bir sindirim süreci sağlayan besinlerdir. Yeni doğan bebekler için önerilen bu besinler arasında kabak, tatlı patates, havuç gibi yumuşak yapılı sebzeler ön plandadır. Pirinç lapası veya suyuyla yapılan çorbalar, bağırsaktaki asit dengesini bozmadığı için gaz oluşumuna neden olmaz. Az baharatlı tavuk, kuzu veya beyaz etli balık da güvenle tüketilebilir. Meyveler arasında kabuksuz elma, muz ve armut sindirimi kolay, düşük asitli seçeneklerdir. Bu gıdalar hem anne için gerekli vitamin ve mineralleri sağlar hem de bebekte rahatsızlık yaratmaz. Ayrıca süt ürünleri olarak ev yapımı yoğurt ve kefir, probiyotik etkileri sayesinde hem annenin sindirim sistemini korur hem de B vitaminleri yönünden zengindir. Yulaf, unutulmaması gereken bir diğer gaz yapmayan besindir; hem süt üretimini destekler hem de bağırsak hareketlerini düzenler. En önemli nokta, bu yiyeceklerin taze ve mümkün olduğunca organik olmasına dikkat etmektir. Emzirme döneminde besinlerin hazırlanma ve saklama koşulları da gaz oluşumunu etkileyen faktörler arasında yer alır. Böyle bir beslenme düzeni, bebekte gece huzursuzluklarını azaltırken annenin de enerji seviyesini korur.

Emzirme Döneminde Beslenme Günlüğü Tutmak Neden Önemli?

Emzirme sürecinde beslenme günlüğü tutmak, hem annenin hem de bebeğin sağlığı açısından kritik bir adımdır. Günlük sayesinde anne hangi yiyecekleri tükettiğini, bu yiyeceklerin bebeğe olan etkilerini ve gaz oluşumunu tetikleyip tetiklemediğini net bir şekilde tespit edebilir. Her bireyin sindirim sistemi farklı olduğundan, genel olarak gaz yapmayan kabul edilen bir besin dahi bazı bebeklerde huzursuzluğa yol açabilir. Örneğin, bazı bebeklerde elma veya balık tükettikten sonra gaz sancısı gözlemlenebilir. Bu tür durumlarda günlüğe not almak, hangi besinlerin problem yarattığını anlamayı kolaylaştırır. Ayrıca, annenin sıvı alımı, uyku düzeni ve stres düzeyleri gibi faktörler de süt kalitesini etkiler. Günlük kayıtlar, anneye kendi beslenme ve yaşam alışkanlıklarında farkındalık kazandırır. Bu da yalnızca mide-bağırsak konforu değil, süt miktarı ve bebeğin genel gelişimi için de faydalıdır. Uzun vadede, doktora veya diyetisyene danışırken doğru bilgiler sunabilmek açısından da bu notlar oldukça değerlidir. Detaylı bir beslenme günlüğü, hem anne hem de bebek için daha huzurlu ve sağlıklı bir emzirme sürecinin anahtarıdır. Siz de bugünden başlayarak, bebeğinizin rahat bir uyku uyuması ve mutlu bir şekilde büyümesi için beslenme günlüğünüzü tutmaya başlayın.

Sık Sorulan Sorular

• Üzüm, karpuz, kavun bebeğe gaz yapar mı?

Üzüm, karpuz ve kavun lifli yapıları ve doğal şeker içerikleri nedeniyle bazı bebeklerde gaz yapabilir. Bu meyveler ilk kez verildiğinde küçük miktarlarla başlanmalı ve bebeğin tepkisi gözlemlenmelidir.

• Kabak bebeğe gaz yapar mı? 

Kabak genellikle sindirimi kolay bir sebzedir ve bebeklerde gaz yapma olasılığı düşüktür. Yine de bazı hassas bebeklerde gaz şikâyeti görülebileceğinden, ilk denemelerde az miktarda verilmesi önerilir.

• Elma bebeğe gaz yapar mı? 

Elma, özellikle çiğ verildiğinde lif ve fruktoz içeriği nedeniyle bazı bebeklerde gaz yapabilir. Pişirilerek püre haline getirildiğinde sindirimi kolaylaşır ve gaz yapma ihtimali azalır.

• Kola bebekte gaz yapar mı? 

Kola, içerdiği karbondioksit gazı ve kafein nedeniyle bebeklerde şiddetli gaz sorununa yol açabilir. Ayrıca yüksek şeker ve katkı maddeleri sebebiyle bebeklere kesinlikle önerilmez.

• Bulgur bebeğe gaz yapar mı?

Bulgur lif açısından zengin olduğu için sindirimi hassas bebeklerde gaz yapabilir. Bebek beslenmesine başlanacaksa küçük porsiyonlarla ve iyi pişmiş şekilde verilmelidir.

Emzirme Döneminde Sütte Gaz Yapan Yiyecekler Listesi

Yukarıda bir ön liste yapmıştık ama anne sütüne gaz yapan besinler için daha kapsamlı bir değerlendirme yaparak konuyu açalım. 

Anne sütüne gaz yapabilecek yiyecekler kişiden kişiye değişebilir. Ancak pek çok kişide aynı sonucu veren bazı besinler vardır. Anne sütü en fazla gaz yapan yiyecekleri aşağıdaki gibi listeleyebiliriz.

• Bazı Kış Sebzeleri

Brokoli, lahana, karnabahar gibi lahana familyasından sebzeler, anne sütüne gaz yapar. Bebeği de rahatsız edebilir. Bunlardan ilk bir ya da iki ay biraz uzak durabilirsiniz. Aynı zamanda çok sağlıklı olan bu kış sebzelerini pişirmeden önce haşlamak biraz gaz sorununu azaltabilir. İlerleyen aylarda da belki bu şekilde tüketebilirsiniz.

• Soğan ve Sarımsak

Soğan, sarımsak gibi Allium familyasından sebzeler de çok gaz yapıcıdır. Özellikle çiğ olarak tüketildikleri zaman fazlasıyla gaz yaparlar. Diğer yandan soğan, güçlü bir anne sütü artırıcıdır ve bağışıklığı güçlendirir. Soğanı pişmiş olarak tükettiğinizde gaz yapma olasılığı azalacaktır.

• Baklagiller

Fasulye, mercimek, nohut gibi baklagiller de maalesef hem çok faydalı, çok güçlü bitkisel protein kaynakları ve hem de gaz yapma özellikleri var. Bu ürünleri, ilk iki ay tüketmemek güzel bir sonuç sunabilir. Ancak sonrasında bir gece önceden soğuk suda bekletip, iyiciye sudan geçirip pişirirseniz gaz yapma özellikleri azalacaktır.

• Baharatlı Yiyecekler

Gebeliğin son aylarında ve doğumdan hemen sonra yoğun baharat tüketimi önerilmez. Çünkü baharatlar, alerji yapma ihtimali olan ürünlerdir. Ayrıca bazen çok yoğun tüketildiklerinde annede mide ağrısı, mide yanması gibi sonuçları olabilir. Diğer yandan çok baharatlı yemekler, sucuk, salam, sosis gibi ürünler de gaz yapar. Bu gaz, anne sütüne de geçer. Bu nedenle özellikle doğumdan sonraki ilk üç ay bunlardan uzak durmanız önerilir.

• Kafein İçeren İçecekler

Kafein de gaz yapar. Gün içinde çok fazla kahve gazlı içecek tüketmek zaten sağlık için de tavsiye edilmez ama bir diğer yandan da bebeğe etki edecek şekilde gaz yapar. Kahveden vazgeçemiyorsanız günde bir kere kahve içebilirsiniz. Ama daha fazlası olmamalı.

• Süt ve Süt Ürünleri

Süt ve süt ürünleri ile ilgili gıda bilimi son zamanlarda çok tartışmalı sonuçlar sunuyor. Ancak kesin olan bir şey var ki özellikle süt, içerdiği laktoz nedeniyle gaz yapıcı bir etkiye sahip. Bu nedenle süt yerine yoğurt, kefir gibi seçenekleri tercih etmekte fayda var. Özellikle de soğuk süt içmeniz yoğun gaz şikayetine neden olabilir. Süt ve süt ürünleri, bazı bebeklerde gaz yapıcı etkiye sahiptir. Annenin sütüne de karışır.

• Asitli Meyveler 

Portakal, çilek, ananas gibi yüksek oranda asit içeren meyveler de gaz yapma etkisi yüksek seçeneklerdir. Bu besinleri mümkün olduğunca az tüketmeye çalışın. En azından yenidoğan dönemini atlatana kadar. Sonrasında bebeğin sindirim sistemi gelişecek olduğu için daha kolay tolere edecektir. 

Anne sütüyle beslenen bebeklerde bu tür gıdaların tüketilmesi, bazı durumlarda gaz oluşumuna neden olabilir. Ancak, her bebek farklı olduğu için anne sütüne gaz yapan yiyeceklerin etkisi de bireyden bireye değişebilir. Eğer bebeğinizde gaz şikayeti yoğun seyrediyorsa mutlaka bir hekimden destek almalısınız. 

Emziren annelerin beslenmesine dikkat etmeleri oldukça önemli. Anne ve bebek sağlığı açısından emziren anneler ne yememeli konusu önem kazanır. Annenin iyi beslenmesi, bebeğin süt kalitesini etkiler. Ama esas önemli olan annenin sağlıklı, hafif ve iyi hissetmesidir. Çünkü o zaman bebeğine verecek enerjisi artacaktır. Beslenmenin ruh sağlığı üzerine etkileri de oldukça güçlüdür. Kendinizi iyi hissetmek için sağlıklı beslenmeniz önemli. Hamileler için yemek tarifleri beslenme planı oluştururken size yardımcı olabilir. Diğer yandan anne sütünü saklamak da önemlidir. Zaten fazla sütü sağmanız önerilmektedir. Diğer yandan olası yoğun gaz dönemlerinde önceki günden sağdığınız sütü de bebeğinize vermeyi tercih edebilirsiniz. Bu amaçla göğüs pompası yardımıyla sütünüzü sağmanız gerekir. Sağılan sütü anne sütü saklama poşetine koyarak derin dondurucuda bile saklayabilirsiniz. 

Eğer sürekli olarak gaz sorunu yaşıyorsanız, bir sağlık uzmanıyla görüşmeniz ve özel bir diyet planı oluşturmanız hem sizin hem bebeğinizin sağlığı için çok önemlidir. Bu şekilde, kişisel ihtiyaçlarınızı karşılayacak ve gaz sorununu minimize edecek bir beslenme programı belirlenebilir. Bununla beraber anne sütünün kalitesini artırmak üzere de beslenme uzmanına danışabilirsiniz. Anne sütünü artıran yiyecekler de sıklıkla merak edilen konulardandır. Anne sütünün kalitesini artıran yiyecekler için yazımıza göz atabilirsiniz.

Emzirme Döneminde Yardımcı Ürünler

Emzirme, doğumdan sonra başlayan bir süreç. Bu doğal süreçte size yardımcı olacak, sütü artırıcı ya da daha hızlı gelmesi için fayda sağlayacak emzirmeye yardımcı ürünler var. Örneğin sıcak soğuk göğüs terapisi ile doğumdan sonra anne sütünün daha hızlı gelmesini sağlamak mümkün. Benzer şekilde konforlu bir emzirme koltuğu ya da emzirme yastığı da sizi rahatlatacak yardımcılar arasındadır. Özellikle ilk aylarda yaygın şekilde görülen meme ucu hassasiyeti için göğüs ucu kremleri de işlevseldir. Doğal lanolinden üretilen göğüs ucu kremleri ile meme uçlarındaki hassasiyeti önleyebilir ve giderebilirsiniz. 

Özetle; gaz, bir sindirim sorunu olarak bebeklerde, çocuklarda, yetişkinlerde ve elbette emziren annelerde görülebilir. Kronik gaz şikayeti için gastroenteroloji uzmanına görünmek gerekir. Ancak genel olarak beslenme ve üşütme kaynaklı gaz için bilinçlenmek, genellikle yeterlidir.