Çalışan Hamile Kadının Hakları

Dünyanın hemen her yerinde doğum izni, gebe çalışan hakları gibi kavramlar bulunur. Yasalarla şekillenmiş olan bu kavramlar, çalışan kadınların annelik haklarını güvence altına almayı amaçlar. Yıllar içinde kadınların büyük çabaları sonucu elde edilmiş olan bu hakları bilmek ve gereğinin yapılmasını sağlamak kişinin sadece kendisine değil topluma karşı da göstereceği önemli bir sorumluluktur. 

Bilindiği üzere hamile olan ve doğum yapan kadınların içinde bulunduğu bu özel durum nedeniyle bazı hakları vardır. Hamilelik dönemi ve doğumdan sonraki dönem, kadın ve bebeğin fiziksel ve ruhsal sağlığı açısından oldukça önemlidir. Bu dönemde yasalarla sabit bazı haklar söz konusudur. Birçok gelişmiş ülke bu haklarla ilgili kapsamı gün geçtikçe daha çok genişletmektedir. Ülkemizde de kadının bu özel döneminde refah seviyesini arttıran bazı haklar vardır. Hamilelik hakları ya da işyerinde hamilelerin hakları konusunda size yol gösterecek bilgileri derledik. 

Hamile İşçi Hakları

Yasalarla garanti altında olan çalışan hamile kadının hakları, sürece dair bilgi sahibi olmak bakımından önemlidir. Yasal haklarla ilgili işverenden talepte bulunmak gerekebilir. T.C iş kanuna göre 

T.C İş Kanunu’na göre hamile çalışan kadın hakları şöyle sıralanabilir:

• 4857 sayılı İş kanunu 74. maddesi uyarınca kadın işçilerin doğumdan önce 8, doğumdan sonra 8 olmak üzere toplam 16 haftalık süre için çalıştırılmamaları esastır. Bu süre ücretli izin olarak nitelendirilir. Erken doğum yapılması halinde doğumdan önce kullanılamayan izinler, doğumdan sonra kullanılır. 
• Buna ek olarak kadın işçinin talebiyle, 16 haftalık yasal doğum izninin tamamlanmasından sonra işverenin 6 aya kadar ücretsiz izin vermesi gerekir.
• Belirtilen sürelere işverenin itiraz hakkı bulunmamaktadır.
• Bu haklardan yararlanmak için belirli bir süre çalışma koşulu bulunmamaktadır. 
• Çoğul gebeliklerde ikiz, üçüz fark etmeksizin doğumdan sonraki 8 haftalık süreye 2 hafta daha eklenerek toplamda 18 haftalık ücretli izne sahip olur.
• Gebe olan kadın günde yedi buçuk saatten fazla ve gece çalıştırılamaz.
• Sağlığı açısından daha hafif işlerde çalıştırılmaya başlanan kadının ücretinde kesinti yapılamaz.

İşyerine Hamilelik Bildirimi

Hamilelik izni ve hamile çalışan hakları konusunda atılacak olan ilk adım, anne adayının işyerine hamilelik bildirimi yapmasıdır. Peki, hamilelik bildirimi nedir ve nasıl yapılır?

Hamilelik Bildirimi Nedir?

Hamilelik bildirimi, bir çalışanın işverenine hamile olduğunu resmi olarak bildirdiği süreci ifade eder. Bu bildirim, genellikle insan kaynakları departmanına veya üstlerine yapılır ve çalışanın hamilelik durumu ile ilgili işyeri politikaları, izin hakları ve diğer konular hakkında bilgi almasını sağlar. Bu bildirim, hem işverenin hem de çalışanın hamilelik sürecini yönetmesinde çok önemlidir ve yasal olarak da gereklidir. İnsan kaynakları departmanı size bildirimi yapma sürecinde destek olabilir. 

İşyerine Hamilelik Bildirimi Nasıl Yapılır?

İş yerine hamilelik bildirimi genellikle doğrudan insan kaynakları departmanına veya üstünüze raporlama yapan kişiye yapılır. Bildirimi yaparken işyerinin belirlediği bir prosedürü izlemeniz gerekebilir. Bu genellikle bir form doldurmayı veya belirli bir süre önceden bildirimde bulunmayı içerebilir. İnsan kaynakları departmanınızla iletişime geçerek iş yerinizin spesifik hamilelik bildirim politikalarını öğrenmeniz en doğrusu olacaktır.

İşyerine Hamilelik Bildirimi Ne Zaman Yapılır?

Hamilelik bildiriminin ne zaman yapılacağı, güncel yasal düzenlemelere, iş yerinizin politikalarına ve çalıştığınız sektöre göre değişebilir. Kadınlar gebelik nedeniyle sahip oldukları izinleri kullanmak için işverene bildirim yapmak zorundadır. Hamileliğin öğrenildiği günden itibaren hazırlanan doktor raporu işyerine bildirilerek bu hakkı kullanmaya başlayabilirler.

Hamilelik İzinleri

Yasa gereği, kadın işçilerin / kadın çalışanların doğumdan önce sekiz ve doğumdan sonra sekiz hafta olmak üzere toplam on altı haftalık süre için çalıştırılmamaları esastır. Buna hamilelik ya da doğum izni denir. Çoğul gebelik halinde bu süreler doğumdan önce on, doğumdan sonra sekiz hafta olarak belirlenmiştir. 

Doğum öncesi ve sonrasındaki sekizer haftalık izin süreleri artırmak ise sağlık uzmanının raporuna bağlıdır. Burada annenin sağlık durumu ve çalışma koşulları dikkate alınır. Anne adayının erken doğum yapması halinde doğum izni yine aynı şekilde kullanılabilir. Ayrıca doğum öncesinde yasal olarak hakkınız olan izin sürenizin tamamını kullanamamanız halinde, kullanamadığınız süreyi doğum sonrası izin sürenize ekleyebilirsiniz. 

• Ücretli İzin Hakkı

Hakkınız olan izin süresince ücretiniz yatar. Kadın işçilerin 4857 sayılı İş Kanununun 74. maddesi hükümleri uyarınca doğumdan önce ve sonra çalışmalarının yasak olduğu sekizer haftalık sürelerde çalışmış gibi maaş almaları gerekir.

• Ücretsiz izin Hakkı

Doğum öncesi ve sonrası toplam on altı haftalık (çoğul gebeliklerde onsekiz haftalık) izin sürenizi tamamladıktan sonra, talep etmeniz halinde altı aya kadar ücretsiz izin kullanabilirsiniz. 

• Süt İzni

Çocuğunuz bir yaşına gelinceye kadar, onu emzirmeniz için günde toplam bir buçuk saatlik süt izni hakkınız bulunmaktadır. Kadın işçilere bir yaşından küçük çocuklarını emzirmeleri için verilmesi zorunlu olan günde toplam bir buçuk saatlik süt izinleri günlük çalışma süresinden sayılır. Dolayısıyla işveren, süt izni kullanan kadın işçinin ücretinden herhangi bir kesinti yapamaz.

 Anne Sütü Önemli!

1 Yaşından küçük bebeği olan sigortalı kadınlar için süt izni günlük 1.5 saattir. Bu izin, işten erken çıkarak yada geç gelerek kullanılabilir. Ancak bu tamamen kadının tercihine kalmıştır.

Anne sütü bebeğin sağlıklı gelişimi açısından önemlidir. Kadının çalıştığı süre boyunca bebeğini anne sütüyle beslemesi gerekir. Bu nedenle çalışan annenin süt sağması için ipuçları gibi bilgilere sahip olması önemlidir. Ayrıca bebeğiniz için çok kıymetli olan anne sütünün saklanma koşulları da önem taşır. Anne sütü saklama poşetleri ile bebeğinizi sağlıklı ve tazeliğini koruyan anne sütüyle beslemeniz mümkündür.

Gebe Kadının İşten Çıkarılması

Kadının gebelik nedeniyle işten çıkarılmayla karşı karşıya kalması durumunda sahip olduğu bazı hakları bilmesi önemlidir. Gebelik nedeniyle işten çıkarılmada sahip olunan haklar için bir hukuk uzmanına danışmak gerekir. Ancak genel olarak elde edilecek bazı haklar şöyle sıralanabilir:

• Kıdem Tazminatı

Kıdem tazminatı, bir çalışanın, işyerinde geçirdiği süreye bağlı olarak, işten ayrılması durumunda aldığı bir tazminatı ifade eder. Bu tazminat genellikle çalışanın işverenine belli bir süre hizmet etmesi durumunda yasal olarak hak kazandığı bir ödemedir. Kıdem tazminatı miktarı, çalışanın hizmet süresine, ücretine ve ülkenin yasal düzenlemelerine göre değişebilir. Çalışma ilişkisinin nasıl sonlandığına bağlı olarak farklılık gösterebilir. Örneğin, istifa durumunda kıdem tazminatı alıp alamayacağınız veya işten çıkarılma durumunda alacağınız tazminat miktarı gibi durumlar ülkelere göre değişiklik gösterebilir. Bu nedenle kıdem tazminatı ile ilgili detayları, çalıştığınız ülkenin yasal düzenlemelerine ve işvereninizin politikalarına göre öğrenmeniz önemlidir.

• İhbar Tazminatı

İhbar tazminatı, bir işverenin bir çalışanı işten çıkarmadan önce belli bir süre önceden yazılı olarak bildirmesi gereken durumlarda, işverenin bu süreye uymaması durumunda ödemek zorunda olduğu tazminatı ifade eder. Bu tazminat, çalışanın işten çıkarılma sürecinde yaşayabileceği belirsizlikleri ve maddi kayıpları telafi etmeyi amaçlar. İhbar tazminatı miktarı, çalışanın hizmet süresine, ücretine ve ülkenin yasal düzenlemelerine göre değişebilir. İhbar tazminatı hakkında detayları, çalıştığınız ülkenin yasal düzenlemelerine ve işvereninizin politikalarına göre öğrenmeniz önemlidir.

• İşe İade Hakkı

İşe iade hakkı, bir işçinin haksız yere işten çıkarılması durumunda, yasal olarak işverenin yeniden işe alınma hakkını ifade eder. Bu durum genellikle çalışma yasaları tarafından belirlenir ve haksız bir şekilde işten çıkarılan çalışanın, mahkemeye başvurarak işe iade edilme hakkı elde etmesini sağlar. İşe iade hakkı, iş yasalarına ve ülkenin düzenlemelerine göre değişiklik gösterebilir. Bu nedenle, çalıştığınız ülkenin iş yasaları ve işe iade hakkı ile ilgili detayları öğrenmeniz önerilir. 

• Diğer Tazminat Çeşitleri

İşçilere eşit davranma ilkesine aykırılık sebebiyle tazminat gibi haklar da vardır. Bu konuda da araştırma yaparak hakkınızı arayabilirsiniz. Eğer kişinin işten çıkarılmasındaki tek neden hamile olması ise ve bu durumla ilgili yeterli kanıt mevcutsa işverenden kötü niyet tazminatı da talep edilebilmektedir.

Diğer yandan hamile kişi, doğum izni başladığında sigortalı ise ve doğumdan önceki 1 yıllık sürede en az 90 gün primi ödenmişse ve yine bu süreçte farklı bir işyerinde çalışmadan doğumu gerçekleşmişse ayrıca  geçici iş görmezlik primine hak kazanmaktır. SGK tarafından bu tutar kendilerine ödenmektedir.

Metin, resim, ses veya diğer formatlar da dahil olmak üzere lansinoh.com.tr web  sitesinde bulunan tüm içerikler yalnızca bilgi amaçlı oluşturulmuştur. İçeriğin profesyonel tıbbi tavsiye, teşhis veya tedavinin yerini alması amaçlanmamıştır. Tıbbi bir durumla ilgili aklınıza gelebilecek her türlü sorunuz için daima doktorunuzun veya diğer nitelikli sağlık uzmanlarının tavsiyelerine başvurun. Web sitesinde okunulan bir makale ile profesyonel tıbbi tavsiyeleri asla göz ardı etmeyin veya aramayı geciktirmeyin.